Natura, Homines, Historia - konferencja w 2020 r.
Trzecia konferencji z cyklu Natura, Homines, Historia odbyła się 19-20 listopada 2020 roku w Toruniu.
Jej tytuł brzmiał:
Bariery–Możliwości–Wyzwania. Środowisko przyrodnicze a człowiek na przestrzeni dziejów.
Skupiliśmy się na traktowaniu środowiska przyrodniczego jako elementu wymagającego od człowieka różnych rodzajów aktywności, które miały na celu adaptację przyrody. Traktowanie poszczególnych elementów przyrody może być analizowane z różnych perspektyw. Te same sytuacje społeczno-przyrodnicze mogły stanowić możliwość lub wręcz przeciwnie być barierą lub przynajmniej wyzwaniem. Tytułowe „Bariery-Możliwości-Wyzwania” mogą być badane nie tylko w kategoriach historii zobiektywizowanej, ale również jako kategorie kulturowe wynikające z subiektywnego określenia oglądu przyrody przez człowieka. W ramach konferencji spróbowaliśmy skupić się w większym stopniu na skonkretyzowanych interakcjach, opisujących nawet drobne przykłady traktowania przyrody przez człowieka (swego rodzaju case study) pochodzące z różnych obszarów (Ameryka, Azja, Europa).
Poniżej program konferencji. Kliknięcie na tytuł referatu przekieruje na podstronę z abstraktem wystąpienia i, ewentualnie, biogramem prelegenta.
Bariery–Możliwości–Wyzwania.
Środowisko przyrodnicze a człowiek na przestrzeni dziejów
Toruń, 19-20 listopada 2020 roku
19 listopada (czwartek)
9.00-10.10
Rafała Kleśta-Nawrocki, Ponowne oczarowywanie świata. Bariery i wyzwania współczesnego postrzegania przyrody
Wojciech Piasek, Przyroda jako bariera, możliwość i wyzwanie a interpretacja humanistyczna interakcji człowieka z przyrodą
Tomasz Samojlik, Pierwotna puszcza, pierwotna bestia - ewolucja percepcji Puszczy Białowieskiej i żubra w XVIII-XIX wieku
10.10-10.30 Dyskusja
10.30-11.30
Tarzycjusz Buliński, Świat Indian Enepa - zwierzęta i ludzie jako osoby
Filip Rogalski, Kiedy w cielesności etnografa ujawnia się cielesność pewnego staruszka (i pewnego kuraka) – idiosynkrazje cielesne i ontologia animistyczno-perspektywistyczna wśród ludu Arabela z Amazonii peruwiańskiej
[When the corporeality of an ethnographer reveals the corporeality of a certain old man (and a certain tinamou) - corporeal idiosyncrasies and an animist-perspectivist ontology among the Arabela people from the Peruvian Amazonia]
Michał Żerkowski, Kognitywne i ewolucyjne podejścia w antopologicznych badaniach nad animizmem
[Cognitive and Evolutionary Approaches in the Anthropological Study of Animism]
11.30-11.50 Dyskusja
11.50-12.20 Przerwa
12.20-13.20
Rafał Beszterda, Pszczoła jako „swój”. Rozważania nad międzykulturową swojskością pszczół miodnych e gatunki
[The Bee as ‘Our Own Kind’. Reflections on the Cross-Cultural Familiarity of Honey Bees]
Marek Wołodźko, „Przyroda” wcielona i konstruowana. Podmiotowość, sprawczość i mistyfikacja wśród Bora z Amazonii peruwiańskiej
[‘Nature’ - embodied and constructed. Subjectivity, agency and mystification among the Bora people of the Peruvian Amazonia]
Adam Kucharski, Między lękiem i fascynacją. Podróżnicy wobec środowiska naturalnego w XVII-XVIII w. - interakcje i bariery. Uwagi ogólne na gruncie polskim
[Between fear and fascination. Travellers towards the natural environment in the seventeenth-eighteenth century - interactions and barriers. General remarks with regard to the Polish context]
13.20-13.50 Dyskusja
13.50-14.50
Mateusz Maleszka, Wpływ klimatu na cechy rasowe według nazistowskich antropologów
Radosław Piętka, Człowiek-roślina u Wergiliusza
[Man-plant in Virgil’s works]
Aleksandra Arndt, W trosce o italską przyrodę. Refleksje preekologiczne na kartach literatury rzymskiej przełomu er
[In the Interests of Ancient Italian Nature. Pre-ecological Reflections on the Pages of Roman Literature at the Turn of the Era]
14.50-15.10 Dyskusja
20 listopada (piątek)
9.00-10.20
Ewa Bińczyk, Trudne relacje człowieka i przyrody w epoce antropocenu
[Difficult Relations Between Man and Nature in the Anthropocene]
Tomasz Związek, Uwagi na temat przydatności i stosowania modeli w historii środowiskowej
Paweł Chyc, Zaskakująca symetria. Ciało, perspektywa i środowisko w ramach zwrotu ontologicznego
[Surprising symmetry. The body, perspective and environment in the context of the ontological turn]
Ewelina Szpak, W drodze do stanu ekologicznej klęski. PRL-owska polityka środowiskowa (na przykładzie Krakowa)
[En route to Ecological Disaster. Communist Poland’s Environmental Policy (Based on the Example of Krakow)]
10.20-10.40 Dyskusja
10.40-11.40
Piotr Guzowski, Kolonizacja na prawie niemieckim - ewolucja czy rewolucja ekologiczna?
[Colonisation Under German Law - Evolution or Ecological Revolution?]
Piotr Kołodziejczak, Czy stopień urbanizacji był wyznacznikiem "europejskości"? Miasta i natura w "De Europa" E.S. Piccolominiego
[Was the Degree of Urbanisation a Determinant of ‘Europeanness’? Towns and Nature in ‘Europe’ by Aeneas Silvius Piccolomini]
Michał Słomski, W poszukiwaniu środowiska. Źródła pisane a wyzwania, bariery i możliwości badań środowiskowych małego miasta na przykładzie Dolska w okresie przedrozbiorowym
11.40-12.00 Dyskusja
12.00-13.00
Piotr Pranke, Dlaczego wyspy? Antropopresja mikroregionów osadniczych Wielkopolski w dobie kształtowania się władztwa wczesnopiastowskiego – wybrane przykłady
[Why islands? The anthropogenic impact of settlement micro-regions in Greater Poland on the environment during the formation of early Piast dynasty rule - selected examples]
Anna Barcz, Głębokie mapowanie Wisły w literaturze XV i XVI stulecia
[Deep mapping of the Vistula river in the literature of the fifteenth and sixteenth centuries]
Wacław Kulczykowski, Długie kanały wodne w państwie krzyżackim jako przykład przekształcania naturalnych warunków hydrologicznych
[Long water canals in the State of the Teutonic Order as an example of transforming natural hydrological conditions]
13.00-13.20 Dyskusja
13.20-14.20
Paweł Mateusz Modrzyński, Cenne, pożyteczne i problematyczne... Ptaki łowne w przepisach prawa chełmińskiego (XIII-XVI w.)
[Valuable, Beneficial and Problematic... Birds of Prey Under the Culm Law (13th-16th c.)]
Katarzyna Pękacka-Falkowska, Praktyki wobec zwierząt w siedemnastowiecznych Prusach Królewskich: medycy gdańscy i toruńscy jako zootomiści
[Natural History Reports from the Lands of the Republic of Poland in the Second Half of the Seventeenth Century]
Piotr Oliński, Triumf żywiołu. Sztormy na Bałtyku u schyłku średniowiecza
[The triumph of the element. Storms in the Baltic Sea in the Late Middle Ages]
14.20-14.40 Dyskusja i podsumowanie konferencji