Natura, Homines, Historia 2020
Paweł Mateusz Modrzyński
Cenne, pożyteczne i problematyczne... Ptaki łowne w przepisach prawa chełmińskiego (XIII-XVI w.)
Sokolnictwo w czasach średniowiecza, jak i w czasach nowożytnych było popularną i przynoszącą zyski rozrywką. Ptaki łowne z powodu długotrwałej tresury, jak i trudności w pozyskiwaniu ich ze środowiska, uznawane były za zwierzęta wyjątkowo cenne. Ze względu na to, że ptaki sokolnicze po zakończeniu polowania nie zawsze wracały do swoich właścicieli, uregulowano dość szczegółowo, kwestie związane z prawem własności. W dawnym prawodawstwie podejmowano przypadki oczywistych kradzieży ptaków łownych, oraz tych niezamierzonych, spowodowanych nieuwagą bądź niewiedzą co do ich przynależności. Ze względu na zagadnienia dowodowe, w tym wprowadzono unikalny system, w którym ptak po ucieczce na cudzy grunt, po ustalonym przez prawo okresie zmieniał swojego właściciela. Dla ptaków łownych nie istniały granice zarysowane przez człowieka, co skutkowało polowaniem na cudzym gruncie, jak też zabijaniem zwierząt gospodarskich. Z tego też powodu w kodeksach prawnych zawarto wiele przepisów łowieckich związanych z sokolnictwem. Ptaki łowne wchodziły często w skład regaliów, przez co pozyskiwanie tych zwierząt ze środowiska naturalne również znalazło swoje ramy w kodeksach prawnych.
O autorze
Absolwent kierunku Historia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obecnie doktorant na Wydziale Nauk Historycznych UMK. W ramach doktoratu zajmuje się prawno-kulturowymi aspektami funkcjonowania zwierząt w miastach pruskich w XIII-XVI wieku. Autor siedemnastu artykułów naukowych. Publikował m.in. w takich czasopismach jak: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, Studia z Dziejów Średniowiecza, Rocznik Toruński, Rocznik Grudziądzki, Zapiski Historyczne, Klio, Meritum. Zainteresowania badawcze: prawo chełmińskie; prawo lubeckie; regulacje prawne dotyczące życia codziennego (w tym prawo budowlane i przepisy przeciwpożarowe); aspekty symboliczne prawa karnego; związki człowieka z fauną, florą oraz innymi elementami środowiska przyrodniczego (m.in. klimatu) w okresie od XIII do XVI wieku; historia prawa morskiego.
Paweł Mateusz Modrzyński
Valuable, Beneficial and Problematic... Birds of Prey Under the Culm Law (13th-16th c.)
In the Middle Ages, but also in modern times, falconry has been a popular and profitable pastime. Birds of prey, due to the requirement of their long training and difficulties in obtaining them from the environment, were considered to be exceptionally valuable animals. On account of the fact that birds of prey did not always return to their owners at the end of the hunt, ownership issues had to be regulated in detail. The legislation of the time covered the cases of blatant thefts of birds of prey as well as unintentional thefts caused by carelessness or ignorance as to their ownership. Due to the problems with evidence, a unique system was introduced whereby the ownership over a bird, after it had escaped onto another person’s land, changed after a legally prescribed period. There were no man-made boundaries for birds of prey, which resulted in hunting on other people’s land and killing livestock. For this reason, many hunting regulations related to falconry were included in legal codes. Birds of prey were often part of the regalia, which meant that obtaining these animals from the wild also was codified.
About author
A graduate of the Faculty of History at Nicolaus Copernicus University in Toruń. Currently a doctoral student at the Faculty of Historical Sciences of the Nicolaus Copernicus University. As part of his doctoral thesis he investigates the legal and cultural aspects of the function of animals in Prussian towns in the 13th-16th centuries. An author of seventeen research papers. Some of the journals where he has published his articles include: Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego, Studia z Dziejów Średniowiecza, Rocznik Toruński, Rocznik Grudziądzki, Zapiski Historyczne, Klio, Meritum. Research interests: Culm law; Lübeck law; legal regulations of everyday life (including building law and fire regulations); symbolic aspects of criminal law; relationships between man and fauna, flora and other elements of natural environment (including climate) from the 13th to 16th century; history of maritime law.