Autor strony
Jarosław Centek

Rezmer Waldemar Stanisław – prof. zw. dr hab. nauk humanistycznych, specjalizacja – najnowsza historia wojskowa

Urodzony 6.03.1949 r. w Gdyni. W 1963 r. ukończył Szkołę Podstawową nr 5 w Gdyni, a w 1968 r. Technikum Łączności w Gdańsku (dyplom technika elektronika specjalność teletransmisja). W latach 1968-1973 studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, dyplom magistra historii za pracę pt. Działania Armii „Karpaty” w 1939 r. (wyróżniona II nagrodą na Ogólnopolskim Konkursie im. Aleksandra Zawadzkiego na opracowania z najnowszej historii wojskowej). W latach 1973-1981 nauczyciel historii w szkołach średnich w Gdyni: Liceum Pedagogiczne dla Wychowawczyń Przedszkoli, Zasadnicza Szkoła Zawodowa Stoczni Marynarki Wojennej, Liceum Morskie (m/s „Edward Dembowski”), Studium Wychowania Przedszkolnego. Od 1981 r. starszy asystent w Zakładzie Historii Wojskowej Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu. Od 1.06.1983 doktor nauk humanistycznych w zakresie historii (Wydział Humanistyczny UMK ) na podstawie rozprawy pt. Działania Armii „Poznań” w 1939 r. Stopień doktora habilitowanego w dziedzinie historii najnowszej Polski i powszechnej oraz najnowszej historii wojskowej uzyskał 2.06.1993 na Wydziale Humanistycznym UMK na podstawie monografii pt. Operacyjna służba sztabów Wojska Polskiego w 1939 r. (organizacja, zasady funkcjonowania, przygotowanie do wojny). Drugie wydanie tej pracy ukazało się w czerwcu 2010 r. (Wydawnictwo Tetragon). Od 1.03.1996 r. na stanowisku profesora nadzwyczajnego UMK. W dniu 28.03.2000 r. Prezydent RP nadał mu tytuł profesora nauk humanistycznych, od 1.05. 2001 - profesor zwyczajny.

W dorobku naukowym posiada 226 publikacji, wśród nich 18 książek. Są to dwie rozprawy na temat Wojska Polskiego II RP i kampanii 1939 r. oraz monografia pt. Litewskie lotnictwo wojskowe 1919-1940 (Toruń 1999), pięć książek dotyczących historii wojskowej Polski i powszechnej oraz dziejów militarnych Pomorza (współautor Bitwy na Pomorzu. Szkice z dziejów militarnych Pomorza Nadwiślańskiego (1109-1945)), sześć tomów różnych studiów, rozpraw i materiałów oraz kilka tomów źródeł (m.in. współedytor monumentalnych tomów dokumentów: Красноармейцы в польском плену в 1919-1922 гг. Сборник документов и материалов (Moсква 2004, ss. 912) i Polscy jeńcy wojenni w niewoli sowieckiej w latach 1919-1922. Materiały archiwalne (Warszawa 2009, ss. 655). Ostatni z wymienionych tomów otrzymał w 2010 r. Nagrodę Historyczną tygodnika „Polityka” w dziale wydawnictw źródłowych. Za monografię pt. Armia „Poznań” 1939 (wydaną w 1992 r. przez Wydawnictwo „Bellona”) otrzymał indywidualną nagrodę Ministra Edukacji Narodowej. Autor wielu artykułów, polemik, recenzji, biogramów, nekrologów publikowanych w kraju i za granicą, które dotyczą najnowszej historii wojskowej Polski, krajów bałtyckich (szczególnie Litwy), Niemiec, Rosji, Ukrainy, Białorusi, Rumunii, w tym także szeroko pojętej problematyki lotniczej i wojennomorskiej. Autor kilkudziesięciu artykułów popularnonaukowych.

Wyniki badań prezentował na 116 kongresach, konferencjach, sympozjach i seminariach krajowych oraz międzynarodowych, m.in. podczas XIV, XV i XVI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Łodzi, w Gdańsku, we Wrocławiu i w Krakowie, w Warszawie w trakcie jubileuszowego XX International Coloquium of Military History, w Charkowie, w Czerniowcach, w Doniecku i w Kijowie (III, V, VI i VII Міжнародний конґрес україністів), we Lwowie, Łucku, Odessie, Chersoniu, Berdiańsku (Ukraina), w Rydze (Łotwa), w Moskwie, Jakutsku, Irkucku, Omsku, Tambowie (Rosja), w Mińsku, Homlu i Rzeczycy (Białoruś), w Suczawie (Rumunia), w Kłajpedzie (m.in. na II Zjeździe Historyków Litewskich), w Kownie i w Wilnie (Litwa), Bańskiej Bystrzycy (Słowacja). Stały członek i główny organizator polsko-ukraińskiego Międzynarodowego Seminarium Naukowego „Украінсько-польські стосунки в роки Другоі свитовоі вийни (13 Seminariów w latach 1997-2008).

Kierował kilkoma projektami badawczymi KBN i Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W latach 1996-1998 był to projekt badawczy KBN pt. Problem narodowościowy w Wojsku Polskim w latach 1918-1919. W l. 1996-1998 członek zespołu realizującego grant KBN pt. Obozy bolszewickich, ukraińskich i litewskich jeńców wojennych oraz internowanych Rosjan, Ukraińców i Niemców w Polsce w latach 1918-1924. Od 2002 wiceprzewodniczący polsko-rosyjskiego zespołu redakcyjnego tomów dokumentów pt. Jeńcy rosyjscy w obozach w Polsce w latach 1919-1921 i pt. Jeńcy polscy w obozach sowieckich 1919-1923.

Recenzował 10 wniosków o tytuł profesora, 12 razy był recenzentem w przewodach habilitacyjnych i 16 razy w przewodach doktorskich. Dwukrotnie był recenzentem w przewodach - habilitacyjnym i doktorskim za granicą: Kijowski Narodowy Uniwersytet im. Tarasa Szewczenki (Ukraina), Uniwersytet Witolda Wielkiego w Kownie (Litwa). Był recenzentem wniosku o doktorat honoris causa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie dla gen. bryg. prof. dr hab. Elżbiecie Zawackiej.

Odbył kilka staży w krajowych i zagranicznych placówkach naukowych, m.in.: w Niemczech (Uniwersytet w Oldenburgu), na Ukrainie (Lwowski Narodowy Uniwersytet im. Iwana Franki i Biblioteka Ukraińskiej Akademii Nauk im Stefanyka we Lwowie), na Litwie (Vytauto Didžiojo Karo Muziejus w Kownie). Prowadził również kwerendy źródłowe w Czechach: Wojskowo-Historyczne Archiwum w Pradze; na Ukrainie: Centralne Państwowe Historyczne Archiwum Ukrainy we Lwowie, Centralne Państwowe Archiwum Wyższych Organów Władzy i Rządu w Kijowie; na Litwie: Centralne Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie, Archiwum i Biblioteka Vytauto Didžiojo Karo Muziejus w Kownie; w Rosji: Centrum Przechowywania Zbiorów Historyczno-Dokumentalnych w Moskwie, Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie, Rosyjskie Państwowe Archiwum Wojskowe w Moskwie, Obwodowe Archiwa w Barnaule (Ałtajski Kraj), w Omsku i Tobolsku; w Londynie: w Instytucie Polskim i Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego oraz w Instytucie Józefa Piłsudskiego.

Od kilkunastu lat współpracuje naukowo z historykami Litwy, Ukrainy, Łotwy, Białorusi, Rosji, Rumunii, Słowacji i Niemiec. Efektem tej współpracy są wspólnie realizowane programy badawcze i edytorskie, konferencje, sesje i seminaria naukowe oraz publikacje.

Promotor 195 prac magisterskich i 18 licencjackich z szeroko pojętej historii wojskowej Polski i powszechnej XX i XXI wieku. Pod jego kierunkiem rozprawy doktorskie napisało siedem osób, sześć następnych przygotowuje swoje dysertacje (pięć osób ma otwarte przewody doktorskie). Od 1 stycznia 1994 r. kieruje Zakładem Historii Wojskowej Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu. W latach 2002 - 2008 r. dziekan Wydziału Nauk Historycznych UMK.

Członek Polskiego Towarzystwa Historycznego (od 1993 do 1999 przewodniczący sekcji historii wojskowej Oddziału PTH w Toruniu), Komisji Historii Wojskowej Komitetu Nauk Historycznych PAN, Polish Commission of Military History wchodzącej w skład International Commission of Military History (CIHM), od 1997 do 2002 Rady Naukowej Wojskowego Instytutu Historycznego w Warszawie, od 1998 Rady Muzealnej Muzeum Wojska w Białymstoku, 2000-2002 Rady Naukowej Instytutu Dowódczo-Sztabowego Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, od 2001 członek Kolegium Redakcyjnego i wiceprzewodniczący Rady Naukowej „Przeglądu Historyczno-Wojskowego”, członek Rady Programowej „Materiałów do Historii Wojskowości”, członek Rady Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, od 2001 członek-korespondent Towarzystwa Wojskowej Historii Litwy (Lietuvos karo istorijos draugija), od 2002 członek Kolegium Redakcyjnego „Nad Wisłą i Dnieprem – Над Дніпром i Віслою”. Polska i Ukraina w przestrzeni europejskiej – przeszłość i teraźniejszość. Україна i Польща в европейському вимірі – минуле i сучасність. Toruń-Kijów (Polska-Ukraina), od 2003 członek Rady Fundacji Archiwum i Muzeum Pomorskie Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek, od 2003 członek Kolegium Redakcyjnego „Karo archyvas” (periodyk Generolo Jono Žemaičio Lietuvos karo akademija, Wilno). członek Kolegium Redakcyjnego „Lietuvos istorijos studijos. Mokslo darbai” (periodyk Vilniaus Universitetas, Wilno), członek Kolegium Redakcyjnego „Res Humanitariae” (periodyk Uniwersytetu Kłajpedzkiego, Kłajpeda), członek Rady Redakcyjnej „Humaniteies in New Europe. Humanitariniai Mokslai Naujojoje Europoje” (periodyk Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie), członek Rady Redakcyjnej „Baltic Military History Revue” (Kowno-Toruń-Ryga-Tallin).

W 2008 Senat Vytauto Didžiojo Universitetas (Uniwersytetu Witolda Wielkiego) w Kownie nadał mu zaszczytne wyróżnienie – doktorat honoris causa kowieńskiej uczelni.