Fort III
("I-5", "Werk L'Estocq", "Stanisław Jabłonowski")

 

Rysunek fortu III

Widok ogólnyFort pośredni zbudowany w 1888 r. po prawej stronie torowiska przy trakcie kolejowym Toruń-Iława, pierwotnie jako schron noszący nazwę "Stützpunkt". Wraz z budowanym w tym czasie Fortem I i istniejącym Fortem II miał wzmocnić wschodni kierunek frontu, od strony granicy z Rosją. Bezpośrednim zadaniem fortu była ochrona traktu kolejowego oraz obrona dworca kolejowego Toruń-Mokre (dziś Toruń Wschodni). Już w 1892 r. dokonano modernizacji obiektu nadając mu charakter forteczny. Wokół obiektu wykopano fosę oraz cztery stanowiska otwarte dla dział polowych. Fosa opasana została przeszkodami z drutu kolczastego wypełnionymi maską drzewną. Ze względu na niskie położenie dzieła fosa samoczynnie wypełniała się wodą, która następnie odprowadzana była systemem odwadniającym do Strugi Toruńskiej. Widok ogólny
Fort III był dziełem niewielkim, przeznaczonym dla jednej kompanii piechoty, przystosowanym do wytrzymania pocisków artylerii polowej. W 1908 r. dzieło zostało dodatkowo wzmocnione poprzez wymurowanie trawersowych murów w miejscu zamurowanym otworów okiennych. Fort uzupełniony został również betonowymi podwalniami dla dział kalibru 120 mm. W tym samym roku co fort wybudowano do niego również drogę dojazdową. Była to droga umocniona o długości 75 i szerokości 4 metrów, bez drzewostanu, otwarta, nie zamaskowana.

Długa Bateria

Obronę dworca kolejowego i traktu do Iławy uzupełniała tzw. Długa Bateria znajdująca się po lewej stronie torowiska. Chronologicznie był to obiekt wcześniejszy o 5 lat od opisywanego wyżej Fortu III. Powstał w 1883 r. jako pierwsze dzieło międzypola twierdzy toruńskiej. Całość dzieła rozciąga się na wale o długości 310 m. Obiekt podzielony został na dwie lub trzy baterie dział rozdzielone czterema trawersami pod którymi znajdowały się schrony. Każdy ze schronów dwa pomieszczenia o charakterze remiz działowych oraz dwie nisze amunicyjne. Podobnie jak Fort III bateria osłonięta była mokrą fosą oraz zabezpieczona płotem.