Fort II jest jednym z najstarszych fortów pierścienia zewnętrznego Twierdzy Toruń. Wzniesiony został na najbardziej newralgicznym - wschodnim kierunku przy drodze wylotowej na Lubicz. Wraz z fortem Przyczółek Mostowy, fortem kolejowym i Fortem XI (budowa którego przebiegała równolegle z pracami budowlanymi omawianego Fortu II) leżących na lewym brzegu Wisły utworzył luźny jeszcze zewnętrzny pierścien obronny chroniący miasto oraz most na Wiśle od strony granicy rosyjskiej.
Pomimo, że działania związane z budową fortu podjęto już w 1878 r. (przejęcie terenu pod budowę, wzniesienie pierwszych budynków pomocniczych) właściwe prace budowlane rozpoczęto dopiero w 1879 r. i ukończono je w 1882 r. Fort II (oraz dzisiejszy XI) swoją konstrukcją różni się nieco od pozostałych fortów głównych Twierdzy Toruń. Zbudowany został bowiem w oparciu starszego projektu standardowego symetrycznego małego fortu głównego, zaprojektowanego dla Twierdzy Toruń w 1874 r.
Zasadnicza różnica polegała na tym, iż prochownia, która w fortach późniejszych znajdowała się przy poternie głównej (a dokładniej dwie prochownie po obu stronach poterny głównej) tu znalazła się pod barkiem lewego wału. Prowadziło do niej wejście (poterna) w lewym majdanie znajdujące się tuż obok poterny prowadzącej do lewej kaponiery barkowej.
Drugą cechą charakterystyczną były chodniki strzeleckie wraz ze strzelnicami w przeciwskarpie usytuowane naprzeciw trzech kaponier. W trakcie budowy dokonano jednak licznych przeróbek i unowocześnień, co upodobniło konstrukcję fortu do późniejszych standartowych głównych fortów pruskich.
Uzbrojenie fortu stanowiło łącznie 26 dział umieszczonych pierwotnie w samym forcie. W późniejszym okresie (być może w początku XX w.) do fortu dobudowano dwie baterie skrzydłowe wraz ze schronami, będące przedłużeniem szyi fortu i znajdujące się poza fosą. Pozwoliło to na wyprowadzenie części dział poza obręb samego fortu. Przebudowie uległ również sam fort. Przede wszystkim wzmocniono stropy stosując świeży wynalazek - beton. Zniesiono wysokie trawersy zrównując je do wysokości wału głównego, przebudowano kaponierę czołową tworząc z niej kojec przeciwskarpy. Wprowadzane zmiany przekształciły ześrodkowany fort artyleryjski jakim był fort II w rozśrodkowany pełniący funkcje magazynowe i koszarowe.Taki sam los spotkał również wszystkie inne forty główne Twierdzy Toruń.
)
Obecnie bezpośredni dojazd do Fortu II możliwy jest przez ul. Leszczynową boczną Szosy Lubickiej - głównej drogi prowadzącej na Warszawę. Od strony północnej do fortu dojechać można przez ulice wewnętrzne osiedla Rubinkowo: Rydygiera i Jodłową, która na zakręcie łączy się ze wspomnianą ul. Leszczynową. Wytyczony czarny szlak biegnie przeciwskarpą wokół fosy fortu, gdzie możemy natknąć się na lekko podniszczony kojec przeciwskarpy będący pierwotnie częścią kaponiery czołowej fortu. 
Zwiedzanie wnętrza fortu jest niestety utrudnione i raczej niemożliwe dla indywidualnego turysty ponieważ obecny właściciel fortu - firma STALER - zaadaptowała obiekt na magazyny. Wejście do fortu wiąże się więc z koniecznością przydzielenia pracownika firmy do udostępniania poszczególnych pomieszczeń, oczywiście za uprzednią zgodą jej właściciela. Większe grupy zwiedzające, nie powinny mieć jednak problemu z uzyskaniem zgody na wejście do wnętrza fortu, oczywiście po uprzednim ustaleniu terminu wizyty. Według zapewnień właściciela firmy już w przyszłym 2001 r. poczynione zostaną prace porządkowe w forcie i przystosowujące obiekt do zwiedzania. W tym miejscu chciałbym złożyć podziękowania właścicielowi firmy za udostępnienie obiektu do zwiedzania i zezwolenie na wykonanie zdjęć, które zamieszczone zostały na niniejszej stronie. Zapraszam również do GALERII FOTO